“Komunikabideak, gatazka eta bizikidetza: tirabirak binetetan” udako ikastaroa

EHUren uda ikastaroen egitaruaren barruan antolatu dugun ikastaroaren berri eman nahi dizuegu: Komunikabideak, gatazka eta bizikidetza: tirabirak binetetan du izena eta karikatura politikoa tresna komunikatibo gisa hartuta, binetek eta komunikabideek gatazka egoeratan jokatu eta jokatzen duten paperari buruzko hausnarketa egitea du helburu.

Ikastaroa Donostian egingo da ekainaren 29 eta 30ean eta uztailaren 1ean, Miramar Jauregian, goiz eta arratsaldeko ordutegiarekin.

Ikastaro hau EHUko EMAN taldeak DSS2016 Europako Kultur Hiriburutzako programarentzat prestatu duen TIRABIRAK proiektuaren atal bat da. Urte osoan Euskal Herriko hiriburuetan ikusgai egongo den transmedia erakusketa Donostira helduko da ekainean eta haren kontestuan antolatu dugu ikastaroa.

Gaia interesekoa izango duzulakoan, bertan izena ematera gonbidatu nahi zaitugu. Horretarako, hona ikastaroaren inguruko xehetasun guztiak eta izena emateko jarraibideak.

Hona ikastaroaren programa:

Ekainaren 29 asteazkena

Ekainaren 30 osteguna

Uztailaren 1 ostirala

La sátira política y los marcos de guerra. J.L. Gomez Monpart.

Prensa, historia y memoria: un matrimonio de conveniencia. Patrick Pèpin.

Decir sin decir lo que decir se quiere. Mariano Ferrer.

Tirabirak ikerketa: binetak eta euskal gatazka. Mario Zubiaga

Dibujos de prensa, entre responsabilidad y libertad: la filosofía de Cartooning for Peace. Magalie Besse.

Memoria, identidades, ciudadanía. Carlos Taibo.

Erakusketaren hasiera ekitaldia / Inauguración de la exposicion

Tirabirak erakusketa: Binetak, bizikidetzarako tresna.

Umore grafiko subalternoa, herri txiki batetik abiatuta. H28 kasua. Unai Iturriaga & Iñigo Astiz

Prensa vasca y conflicto. Txema Ramirez (mod): Javier Salutregi, Martxelo Otamendi, Luis Rodriguez Aizpeolea / J.M Santamaria, Elixabete Garmendia.

Luntxa

Bazkari tartea

Ikastaroaren itxiera

Umorea eta gatazka politikoa: “hau dun/k umorea, utzi alde batera euskaldun jendea”. Kike Amonarriz / Uxoa Anduaga.

Komikiak eta generoa. Josune Muñoz.

Tira grafikoa, sorkuntza gisa… Asisko Urmeneta.

Mesa-redonda: el humorista gráfico ante el conflicto. Ainara Azpiazu “Axpi” (mod): Tasio, Zaldieroa, Forges, Zulet, Peridis.

“Tirabirak” produkzioaren bigarren geltokia: Leioa

TIRABIRAK/Tiras que aflojan erakusketa apirilaren 6an irekiko da UPV/EHUren Leioako campuseko Liburutegian Ripa eta Tasio marrazkigileei egingo zaien elkarrizketa publiko batekin.

Idurre Eskisabel kazetariak eta UPV/EHUko irakasleak elkarrizketatuko ditu Ripa eta Tasio marrazkigileak, 11:30ean, Liburutegiko Hitzaldi Aretoan. Ondoren, 13:00etan Bizkaiko Campuseko errektoreordeak, Carmelo Garitaonandia jaunak, emango dio irekiera ofiziala erakusketari.

TIRABIRAK/Tiras que aflojan, gure iragan gatazkatsua eguneroko prentsan argitaratutako biñeten bitartez nola islatu den ikertzen duen erakusketa da. Bizkaia Aretoan egon zen martxoan zehar eta oso harrera beroa izan zuen jendearen eta komunikabideen partetik. Leioako egonaldiaren ondoren erakusketa beste zenbait lekutan ere izango da ikusgai, hala nola Gasteizen, Donostian, Iruñean eta Baionan.

Erakusketa Leioako Campuseko Liburutegira ekarriz, ikasleei eta gazteei hurbilarazi nahi izan zaie, bereziki, gure gaur egungo historiaren parte esanguratsu hau, askotan urruneko eta aspaldiko modukoa iruditzen zaiena. Alabaina erakusketa herritar guztientzat dago zabalik.

Tirabirak aurkezpena: komunikabideetako oihartzuna

Captura de pantalla 2016-02-19 a las 18.50.24

EITB: ”Tirabirak”: euskal gatazka biñeten bitartez

EL MUNDO: Tiras gráficas contra la violencia

BIZKAIE: Donostia 2016k eta UPV/EHUk ‘Tirabirak / Tiras que aflojan’ erakusketea aurkeztu dabe gaur

DEIA: El grupo de investigación EMAN de la UPV/EHU expone la muestra ‘Tirabirak-Tiras que aflojan’

DIARIO VASCO: ‘Tirabirak’ muestra el «pasado conflictivo» de Euskadi en viñetas de prensa

NAIZ: Tirabirak, un repaso al conflicto político y armado a través de viñetas de prensa

NOTICIAS DE GIPUZKOA: ‘Tirabirak’, el pasado conflictivo de Euskal Herria en viñetas

 

 

DONOSTIA 2016K ETA UPV/EHUK TIRABIRAK / TIRAS QUE AFLOJAN ERAKUSKETA INAUGURATU DUTE GAUR

  • TIRABIRAK / Tiras que aflojan gure iragan gatazkatsua jorratu duten bineten gaineko erakusketa da
  • Erakusketa martxoaren 8ra arte egongo da ikusgai eta ondoren beste zenbait hiritara iritsiko da

Gaur Bilboko Bizkaia Aretoan TIRABIRAK / Tiras que aflojan egitasmoa inauguratu da, gure iragan gatazkatsua jorratu duten bineten gaineko erakusketa. Ondoren erakusketa Bilbo, Donostia, Baiona, Iruñea eta Gasteizko hainbat tokitan egongo da ikusgai.

Erakusketa honen inaugurazioan Iñaki Goirizelaia EHUko Errektoreak; Xabier Paya Donostia 2016ren kultur programaren zuzendariak, eta Patxi Azpillaga erakusketaren zuzendari eta EMAN ikerketa-taldeko kideak hartu dute parte.

Proiektua, UPV/EHU eta Donostia 2016ren elkarlanaren emaitza, EMAN taldearen ikerketa batean oinarritzen da eta DSS2016EUko Bakearen Itsasargian kokatzen da, bakearen, errespetuaren eta bizikidetzaren eremuan, alegia. Erakusketak iraganari buruzko begiraden aniztasuna du oinarri, eta hori da, hain zuzen ere, erronkarik behinena: ikuspegi anitz jasotzea kontakizun partekatuaren hazia ereiteko. Zentzu horretan, egunkari eta aldizkarietako binetek narratiba ugari ezagutzeko eta aintzat hartzeko lagungarri izan baitaitezke.

Erakusketan azken lau hamarkadotan egunkari garrantzitsuenetan argitaratutako marrazkigile ugariren zintak daude ikusgai. Askotariko hurbilpen, ikuspuntu eta estiloz eraikitako proiektua da.

_MG_0110

Erakusketa eta ikerlana

TIRABIRAK / Tiras que aflojan erakusketak 1977 eta 2016 urteen artean argitaratutako binetak jasotzen ditu. Lau hamarkada horietan gure jendarteak pairatutako 150 gertakari aukeratu eta egunkarietan aztertu dira. Lehendabiziko hamarkadetan argitaratutako binetak sei egunkaritatik bildu dira: Deia, Egin, El Diario Vasco, El Correo, ABC eta El País. 1988tik aurrera aldiz, arestian aipatutakoei, Diario de Navarra gehitu zaie, 1989an El Mundo eta 1990ean Euskaldunon Egunkaria. Gero, baita Gara eta Berria ere. Hortaz, azken hogeita sei urteak aztertzerakoan gertakari bakoitzeko, gutxienez, zortzi egunkari behatu dira. Inoiz, La Razón, Diario de Noticias de Navarra, Diario 16, Ya, La Vanguardia, eta Ipar Euskal Herriko Enbata, Sud Ouest edo Le Journal du Pays Basque-eko tirek ere erakusketa aberastu dute. Batutakoak ez dira urte luze hauetan argitaratu diren guztiak, noski, baina erakusketara marrazkilarien unibertso zabala ekarri da: Zaldieroa, Máximo, Zulet, Peridis, Tasio, Forges, Máximo, Oroz, Olariaga, Ripa, Mattin, Ricardo & Nacho, Martín Morales, Aós, Martintxo, Ramón, Iñaki & Pintu, Dusón, Idígoras & Pachi, Mingote, Angel & Guillermo, Jon Zabaleta, Michel Iturria, Juan Carlos Eguilleor, Romeu, Puebla, Rafa Ramos, Adur, Antón, Axpi, Endika, Eneko, Ferreres, Gallego & Rey, Jon Pedro, Koldo, López & Pérez, Mad, Mokordo, Ori, Peli, El Perich, Ricardo, Romeu, Tulino eta Xim.

TIRABIRAK / Tiras que aflojan erakusketa mamitzeko, 15.000 egunkari inguru aztertu dira eta lagina osatzeko, 30.000 bineta baino gehiago ikuskatu. Bineta horietatik, aipatutako gertakariekin zerikusirik duten 3.500 tira identifikatu dira. Azkenik, 448 ekarri diraerakusketa fisikora eta beste horrenbeste erakusketaren webgunean (www.tirabirak.eus) kokatuko den errepositorioan egongo dira ikusgai.

Proiektua jorratzeko prozesuak iraun duen bitartean, gertakari eta gatazka horien ziklo luzea berrikusterakoan, taldekideen arteko hausnarketak eta eztabaidak etengabeak izan dira. Erakusketaren eragileok bizitako esperientzia hori, TIRABIRAK / Tiras que aflojan erakusketara hurbiltzen den orori ere eskaini nahi zaio. Horretarako, honako helburu orokorrak markatu dira:

  • Euskal iragan gatazkatsuaren (ber)ezagutza partekatua bultzatu.
  • Ezagutza partekatu horretan oinarrituta, gertatutakoari buruzko hausnarketa kritiko orokorra eta gogoeta bideratu, inoiz errepika ez dadin.
  • Gatazken oinarrien inguruko hausnarketa eragin, konponbiderako saiakerak erakutsiz, gaurko eta etorkizuneko bizikidetza eraikitzeko lagungarri izan daitezen.
  • Komunikabide eta, zehazki, egunkarien eta umore grafikoaren eginkizun eta ardura publikoari buruz eztabaida publikoa suspertu.

_MG_9927

Erakusketaren osagarri bereziak

Ikusgai dauden binetetaz gain, erakusketak ardatz duen denboran kokatzen laguntzeko zenbait baliabidek osatzen dute esposizioa:

Artxibo interaktiboa
Erakusketarako aukeratutako binetak era digitalean ikuskatzeko aukera izango da erakusketan bertan. Datu-base honetan, gainera, erabiltzaileak hainbat kontsulta aukera izango ditu eskura (datak, egunkariak, sortzaileak…).

Elkarrizketak:
Telebista pantaila batean bineten sortzaileei egindako elkarrizketak izango dira ikusgai, baita komikigintza politikoa zein umore grafikoa aztertu duten adituak, edota komunikabideetako arduradunen hitzak ere.

Ikus-entzunezko ondarea:
EITBren artxibo irudiekin osatutako kontakizuna ere izango da ikusgai; binetek erakusten dituzten gertaeren narrazioa garaiko irudiekin osatzeko.

Webdoka:
Dokumental interaktibo batean bilduko dira erakusketako bineta guztien datu-basea, elkarrizketak eta ibilbide kronologikoa. Horrela, erabiltzaileari hainbat aukera eskainiko zaizkio eta bisitari bakoitzak aukeratuko du zer ibilbide egin nahi duen TIRABIRAK / Tiras que aflojan erakusketaren unibertsoan.

_MG_0148